άνω κάτω

πορεύομαι άνω — идти наверх;

άνω του μηδενός — выше нуля;

άνω του γόνατος — выше колена;

άνω του εκατομμυρίου — свыше миллиона;

άνω των πεντήκοντα ετών — больше пятидесяти лет;

από πέντε ετών και άνω — с пяти лет и выше;

άνω της θαλάσσης — над морем;

§ είμαι άνω κάτω — б) быть в полном беспорядке; — вверх дном; — б) быть очень расстроенным, возмущённым;

τα κάνω άνω κάτω — перевернуть всё вверх дном, привести в беспорядок;

κάνω κάποιον άνω κάτω — очень расстраивать кого-л.;

γίνομαι άνω κάτω — очень расстраиваться, возмущаться, негодовать;

ο άνω όροφος — верхний этаж;

τα άνω άκρα — верхние конечности;

ο άνω ρούς τού πόταμου — верховье реки;

η άνω βουλή — верхняя палата, палата лордов;

§ (αυτό) είναι άνω ποταμών — это абсурдно, нелепо

κατεβαίνω κάτω — спускаться вниз;

κάτω από — под;

κάτω απ' το τραπέζι — под столом;

κάτω απ' την πίεση — под давлением;

από κάτω — снизу;

από κάτω προς τα πάνω — снизу вверх;

κριτική από τα κάτω — критика снизу;

όχι κάτω από δέκα — не ниже десяти;

κάτω απ' το μηδέν — или κάτω του μηδενός — ниже ноля (о температуре);

κάτω η μοναρχία! — долой монархию!;

§ κάτω κάτω в самом низу;

στο κάτω κάτω — или στο κάτω της γραφής — в конце концов; — в конечном счёте;

πάρα κάτω — ниже, меньше;

από πάνω ως κάτω — сверху донизу;

από κάτω ως πάνω — снизу доверху;

τό ( — или ο, η) πάρα κάτω — нижеследующее (нижеследующий, нижеследующая);

κάτω κόσμος — ад, преисподняя;

πάνω κάτω — около, приблизительно;

άνω κάτω — вверх дном, вверх ногами; — беспорядочно;

βάζω κάποιον κάτω — побеждать кого-л.; — брать верх над кем-л.; — превосходить кого-л. δεν τα ρίχνω — или δεν τα βάζω κάτω — не уступать; — не сдаваться;

παίρνω την κάτω βόλτα — моё положение ухудшается;

πέφτω κάτω — заболеть, слечь в постель;

κάτω τα χέρια ( — или τάς χείρας)! — руки прочь!;

τό κάτω μέρος — нижняя часть;

τα κάτω — икра нижние конечности;

ο κάτω Βόλγας — нижнее течение Волги, низовье Волги, Нижняя Волга

(χωρεῖν Aesch.; φέρεσθαι Arst.)

οἱ κ. θεοί Soph. — боги подземного царства;

οἱ κ. Luc. — последующие поколения, потомки;

τὸ и τὰ κ. — низший элемент, меньшая общность (οὐδὲν τῶν ἄνω ὑπάρξει τοῖς κ. Arst.)

(πέτρων κ. ὦσαι Eur.)

(κ. χθονός Aesch.; κ. γῆς Soph.)

(ἔργον, ὁδόν Hom.)

(λᾶαν ὠθεῖν Hom.)

(ἄ. ἰέναι Her.; ἥ ἄ. ὁδός Xen.)

τὸ или τὰ ἄ. Xen., Plat. — верхняя часть;

(τὰ ἄ. τῆς Ἀσίης Her.)

οἱ ἄ. χρόνοι Dem., Diod., Luc. — былые времена;

ἄ. τῶν ἱππέων Xen. — выше всадников, т.е. за конным строем

(οὖρον, ἵππους Hom.; πηδάλιον Pind.; πρόσωπον πρός τινα Eur.; ὄμμα Plat.)

(σ. κάτω Soph.)

(τέν γῆν Xen.)

(τὸν ἄτρακτον Plat.; κύκλῳ στρέφεσθαι Arst.; Ἄρκτος, ἥτ΄ αὐτοῦ στρέφεται Hom.)

(σπάρτα ἐστραμμένα Xen.)

(τὰ γράμματα Plat.)

(τινά Arph.; ψυχήν Plat.)

(τι Eur., Luc.)

(ἔν τινι Plat.)

(ὁπότε στρέψαντες ἱκοίατο τέλσον ἀρούρης Hom.)

κλισίην τιθήμεναί τινι Hom. — поставить кресло для кого-л.;

(ἱστία ἐν νηΐ, ἔναρα ἐς δίφρον Hom.)

(τινὰ ἑν Λυκίης δήμῳ Hom.; τινὰ εἰς ἐρημίαν Plat.)

(τι χερσί τινι или ἐν χερσί τινος Hom.)

(στήλας ἐν γαίῃ Hom.)

ἐς ταφὰς и ἐν τάφῳ τ. Soph. — хоронить;

(τὰ ὀστᾶ Hom., Thuc.)

τίθεσθαί τινι Dem. и μετά τινος Aesch. — голосовать за кого-л.;

(κυνέην ἐπὴ κρατί Hom.; στέφανον ἀμφὴ βοστρύχοις Eur.)

(τέρματα Hom.)

(ἆθλα Thuc., Plat.)

σπουδέν θέσθαι Soph. — проявить усердие;

(ἀσπίδας θεοῖς Eur.)

(τὰ φυτά Xen.)

(χρήματα μυχῷ ἄντρου Hom.)

βούλομαι ὑμῖν εἰς τὸ μέσον αὐτὸ θεῖναι Plat. — я хочу это вам представить в ясном виде (разъяснить)

(ἀργύριον Plat.)

(τὰς εἰσφορας Dem.)

(τι Arph.)

(χάριν τινί Her., Aesch.)

(τέν ἐλπίδα ἔν τινι τ. Plut.)

(ἐν στήλῃ Plat.)

(τέν ἔθηκαν Ἀθηναίης ἱέρειαν Hom.)

(οὕτω νῦν Ζεὺς θείη! Hom.)

τί τι τ. Soph. и τι ἔν τινι τίθεσθαι Soph., Eur., Plut.; — считать что-л. чем-л.;

(ἐν τοῖς φίλοις τ. τινα Xen.)

ἐν αἰτίῃσι τ. τινά Her. — считать кого-л. виновником;

(μέγα σθένος Ὠκεανοῖο Hom.)

(πολὺν κέλαδον Hom.; κραυγήν Eur.)

(δόρπον Hom.)

(κέλευθόν τινι Hom.)

(σῆμά τινι Hom.)

(ἔριν μετ΄ ἀμφοτέροισιν Hom.; γέλων τινί Eur.)

(φιλότητα ἐν ἀμφοτέροισιν Hom.)

(εἰρήνην πρός τινα Polyb., Plut.; συμμαχίαν τινί Plut.)

(ἄλγεά τινι Hom.; πῆμα ἑαυτῷ Soph.; βλάβην Aesch.)

(ὄνομά τινι Hom., Plat.; ὄνομα τίθεσθαί τινι Hom., Her., Plat.)

τινὴ λίθον τίθεσθαι Plat. — называть что-л. камнем (ср. 23)

(τιμήν τινι Hom.)

(θεῖναι κήρυγμα Soph.)

(νόμον Soph., Plat.; νόμοι τοὺς ἄν σφι Σόλων θῆται Her.)

(ἡμέραν θέσθαι Dem.)

(ἀγῶνα Xen., Plat.)

(τὸν πόλεμον Thuc. - ср. 24)

κανονική θερμοκρασία — нормальная температура;

υψηλή (χαμηλή) θερμοκρασία — высокая (низкая) температура;

θερμοκρασία πάνω (κάτω) απ' το μηδέν — или θερμοκρασία άνω (κάτω) τού μηδενός — температура выше (ниже) нуля;

θετική (αρνητική) θερμοκρασία — плюсовая (минусовая) температура;

κατέρχεται (ανέρχεται) η θερμοκρασία — понижается (повышается) температура;

μετρώ τη θερμοκρασία — измерять температуру

(σχεδίην Hom. - in tmesi; μέλαθρα διατινάξεται Eur.; πάντα χαλάσει διατιναχθέντα Plut.)

(κάρα ἄνω κάτω Eur.)

(Ἕκτορα περὴ σῆμα, sc. Πατρόκλου Hom. и περὴ τείχη Eur.; τινά τινος Hom., Arph., Luc.; δίκτυον ἐς βόλον Theocr. - ср. 3)

(ἡμίονοι ἕλκον ἀπήνην Hom.)

(ὀϊστὸν ἐκ ζωστῆρος, med. ξίφος ἐκ κολεοῖο Hom.; ἔγχος ἐπί τινι Eur.; sc. δίκτυον Arst. - ср. 1)

(νῆα εἰς ἅλα Hom.; ἑλκόμενος ἀπὸ τοῦ βήματος Xen.)

(τὸ πρόσφορον ἐντεῦθεν ἐπί τι Plat.)

(ἱστία Hom.; ἱστόν τε καὴ ἱστίον HH.)

(νευρήν Hom.; τόξον Her., Xen.)

(τὸ ἱμάτιον Arst.; πέδας Her.)

(ὀνύχεσσι παρειάν Eur.; ὑπ΄ ὄρνιθος ἢ κυνὸς ἑλκυσθῆναι Her.)

(ἀέρα, πνεῦμα Arst.)

(μέθυ Eur.)

(αἱ ῥίζαι ἕλκουσι τροφήν Arst.; ὅ ἥλιος ἕλκει τὸ ὕδωρ Her. и τὸ ὑγρόν Arst.)

(Ἰοκάστης μαστόν Eur.)

(τινὰ κλητεύσοντα Arph.)

(ἕλξειν καὴ ὑβριεῖν τινα Dem.)

(ὥστε Μαγνῆτις λίθος Eur.; ἐχθροὺς ἐφ΄ ἑαυτόν Dem.)

(τινὰ ἐφ΄ ἡδονάς, τὰς πολιτείας εἰς τυραννίδας Plat.)

(τέν παιοίσκην Lys.)

(τρίτον ἡμιτάλαντον Her.; τὰ πλεῖον ἕλκοντα βαρύτερα νομίζεται Plat.)

(χαίτας ἐκ κεφαλῆς Hom.)

(ἥ εὐωχία ἑλκυσθεῖσα Polyb.; τὸν χρόνον Plut.)

(πάσας προφάσεις Her.; πᾶν πρᾶγμα καὴ κατηγορίαν Polyb.)

(κόρδακα Arph.)

(Ἕκτορα περὴ σῆμα, sc. Πατρόκλου Hom. и περὴ τείχη Eur.; τινά τινος Hom., Arph., Luc.; δίκτυον ἐς βόλον Theocr. - ср. 3)

(ἡμίονοι ἕλκον ἀπήνην Hom.)

(ὀϊστὸν ἐκ ζωστῆρος, med. ξίφος ἐκ κολεοῖο Hom.; ἔγχος ἐπί τινι Eur.; sc. δίκτυον Arst. - ср. 1)

(νῆα εἰς ἅλα Hom.; ἑλκόμενος ἀπὸ τοῦ βήματος Xen.)

(τὸ πρόσφορον ἐντεῦθεν ἐπί τι Plat.)

(ἱστία Hom.; ἱστόν τε καὴ ἱστίον HH.)

(νευρήν Hom.; τόξον Her., Xen.)

(τὸ ἱμάτιον Arst.; πέδας Her.)

(ὀνύχεσσι παρειάν Eur.; ὑπ΄ ὄρνιθος ἢ κυνὸς ἑλκυσθῆναι Her.)

(ἀέρα, πνεῦμα Arst.)

(μέθυ Eur.)

(αἱ ῥίζαι ἕλκουσι τροφήν Arst.; ὅ ἥλιος ἕλκει τὸ ὕδωρ Her. и τὸ ὑγρόν Arst.)

(Ἰοκάστης μαστόν Eur.)

(τινὰ κλητεύσοντα Arph.)

(ἕλξειν καὴ ὑβριεῖν τινα Dem.)

(ὥστε Μαγνῆτις λίθος Eur.; ἐχθροὺς ἐφ΄ ἑαυτόν Dem.)

(τινὰ ἐφ΄ ἡδονάς, τὰς πολιτείας εἰς τυραννίδας Plat.)

(τέν παιοίσκην Lys.)

(τρίτον ἡμιτάλαντον Her.; τὰ πλεῖον ἕλκοντα βαρύτερα νομίζεται Plat.)

(χαίτας ἐκ κεφαλῆς Hom.)

(ἥ εὐωχία ἑλκυσθεῖσα Polyb.; τὸν χρόνον Plut.)

(πάσας προφάσεις Her.; πᾶν πρᾶγμα καὴ κατηγορίαν Polyb.)

(κόρδακα Arph.)

(τὰ διακεκριμένα Plat.)

(τὰς ψήφους Isae.)

(τὰς τάξεις Polyb.)

(τοὺς στήμονας Plat.)

(τοὺς τάφους Her.; δῶμα Eur.; συγχεῖ πανθ΄ ὅ χρόνος Soph.)

(πολὺν κάματον Hom.)

(τὰ γράμματα Eur.)

(θυμόν Hom.; τινά Her.; σὺν δὲ γέροντι νόος χύτο Hom.)

(ὅρκους Eur.; τὰ νόμιμα Her.)

(τέν πολιτείαν Dem.)

(ἄνω κάτω τὰ πάντα Eur.)

(πόλεμον Polyb.; τὸν ὄχλον NT.)

(ἐν τῷ καταστέγῳ δρόμῳ Plat.; ἄνω κάτω Arph.; παρὰ τέν θάλασσαν NT.)

(ὅλην τέν ἡμέραν Xen.)

(ἐν σκοτίᾳ NT.)

(εὐσχημόνως NT.)

(τὰ διακεκριμένα Plat.)

(τὰς ψήφους Isae.)

(τὰς τάξεις Polyb.)

(τοὺς στήμονας Plat.)

(τοὺς τάφους Her.; δῶμα Eur.; συγχεῖ πανθ΄ ὅ χρόνος Soph.)

(πολὺν κάματον Hom.)

(τὰ γράμματα Eur.)

(θυμόν Hom.; τινά Her.; σὺν δὲ γέροντι νόος χύτο Hom.)

(ὅρκους Eur.; τὰ νόμιμα Her.)

(τέν πολιτείαν Dem.)

(ἄνω κάτω τὰ πάντα Eur.)

(πόλεμον Polyb.; τὸν ὄχλον NT.)

από το ένα άκρο στο άλλο — из края в край, из конца в конец;

τό άκρο άωτον — наивысшая точка, степень, предел;

τό άκρο άωτον της κακοηθείας — крайняя нечестность;

είμαι εις άκρο ευτυχής — я предельно счастлив;

άνω (κάτω) άκρο — верхняя (нижняя) конечность

αύριο θά γίνει η συνάντηση — завтра состоится встреча;

γίνομαι δάσκαλος — становиться учителем;

γίνομαι πλούσιος — разбогатеть;

τό σπίτι έχει γίνει ερείπιο — дом превратился в развилины;

θα γίνεν γελοίος — он сгинет посмешищем;

δεν θα γίνει ποτέ του τίποτε — из него никогда ничего не выйдет;

όταν γίνουν τα σταφύλια — когда созреет виноград;

τό σιτάρι γίνεται εδώ — здесь растёт пшеница;

πότε θα γίνει το φαί; — когда будет готова еде?;

όλο γίνεται αυτός ο δρόμος — как долго строится Зга дорога;

τρία και τέσσερα γίνονται επτά — три и четыре—семь;

αυτό το παλτό δεν σού γίνεται — это пальто тебе мало;

τί (μού) γίνηκες; — что с тобой случилось?, куда ты пропал?;

τι γίνβται η υπόθεση μας; — в каком состоянии наше дело?;

τί γίνεται εκεί; — что там происходит?;

πράγμα πού γίνεται — это вполне возможно, вероятно;

δε γίνεται — или πράγμα πού δε γίνεται — это невозможно, невероятно;

δεν γίνεται να βγαίνεις έξω μοναχή — тебе не следует выходить одной;

γίνεται να είναι τόσο κουτός; — неужели он такой дурак?;

γίν καλά — поправляться, выздоравливать;

γίνομαι άνω-κάτω — а) очень расстроиться; — возмущаться; — б ) быть в полном беспорядке (о вещах);

γίνομαι έξω φρενών — выходить из себя;

γίνετατ γνωστό — доводится до сведения;

δεν ξέρα τί τού γίνεται — а) он ни черта не смыслит в этом; — б) он совсем не в курсе дела;

τί θα γίνουμε! — что с нами будет!;

τί (μοβ) γίνομαι εσαι; — как поживаешь?; — как дела?;

ότι γίνει άς γίνει — будь, что будет;

άνω (κάτω) γνάθος — верхняя (нижняя) челюсть

εκ τού μηδένός — из ничего (сделать,'приготовить и т. п.);

άνω (κάτω) τού μηδένός — выше (ниже) нуля;

πήρα μηδέν στα μαθηματικά — получил единицу по математике;

- ψ- μηδέν πλάτος — линия экватора;

μηδέν μήκος — на линии меридиана;

μηδέν εις το πηλίκον — напрасный труд

άνω (κάτω) σιαγων — верхняя (нижняя) челюсть;

§ σιαγών πέδης — тормозная педаль

(τι Pind.)

(τι ὑπέρ τινος Dem. и ἔκ τινος Luc.)

(ἄνω καὴ κάτω Plat.)